Marmara Bölgesi’nin güneydoğusunda yer alan Bursa ili, 2022 yılı ADNKS verilerine göre 3.194.720 kişilik nüfusuyla Türkiye’nin dördüncü büyük kenti olma özelliğini taşımaktadır. Yüzölçümü 10.886 km², rakımı 155 m olan şehrin iklimi kuzeyde Marmara denizinin etkisiyle ılıman, dağlık kesimini oluşturan güneyde ise daha serttir. Yıllık ortalama 709 mm yağış alan şehirde yılın en sıcak günleri Haziran-Ağustos ve en soğuk günleri ise Ocak-Şubat aylarında yaşanmaktadır.

Bursa ilinde yer alan Bursa, İnegöl, Karacabey, Mustafakemalpaşa, İznik ve Orhangazi Ovaları gibi geniş ve verimli ovalar şehri önemli bir sulu tarım merkezi haline getirmiştir. Ayrıca İznik ve Uluabat gölleri, Mustafakemalpaşa Çayı ve Uludağ’dan doğan kaynaklarla beslenen Nilüfer Çayı, Göksu Çayı, Koca Dere, Kara Dere, Aksu Deresi gibi doğal su kaynaklarıyla Bursa, Evliya Çelebi’nin dediği gibi adeta bir su şehridir. Bu zengin su kaynaklarını çeşmeler ve sebillerle süsleyen Bursa, bugün de termal tesisleriyle sağlık ve şifa turizmine öncülük etmektedir. Ovaları ve su kaynaklarının yanı sıra Bursa, doğu-batı ekseninde uzanan sıradağlarıyla da dikkat çekmektedir. Bunlar arasında en önemlisi ise 2.543 metrelik yüksekliğiyle Marmara Bölgesi’nin en yüksek dağı olan ve ülkemizde kış turizminin merkezi konumundaki Uludağ’dır.

Tarihi kaynaklarda eski adı Prusa ya da Brusa olarak geçen Bursa, milattan önce 13. asra kadar uzanan tarihiyle çok eski ve köklü bir kent merkezi konumundadır. Şehir, antik çağda sırasıyla Bitinya, Misya, Lidya ve Pers krallıklarının hâkimiyetine girmiştir. Milattan önce 74 yılından 1326 yılında Orhan Bey’in Bursa’yı fethine kadar şehir Roma ve Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu’nun hâkimiyetinde kalmıştır. Gerek Bizans hâkimiyetindeki dönemde ve gerekse Osmanlı Devleti döneminde Bursa, çeşitli milletlerden, dinlerden ve kültürlerden oluşan zengin demografik yapısı ve kozmopolit özelliğiyle canlı bir şehir yapısına sahiptir. Bursa, Osmanlı Devleti döneminde İpek Yolu ve Baharat Yolu gibi iki önemli ticaret yolunun üzerinde yer aldığı için önemli bir ticaret merkezi olmuştur. İpek Hanı, Koza Han, Fidan Han ve Emir Hanı gibi mekânlar Bursa’da ticaretin kalbinin attığı yerlerdir. Bu dönemde özellikle İtalyan tüccarların şehre yerleşerek ticaret yapması Avrupa ve Osmanlı Devleti arasındaki ticari ilişkilerin ne kadar yoğun olduğunu göstermektedir. Bursa’da modern idari yapılanmanın temeli Tanzimat Dönemi’nde atılmıştır. O dönemde Hüdavendigar Vilayeti’nin sınırları içerisinde bulunan Bursa’nın belediye idaresi 1877’de kurulmuştur. Millî Mücadele sırasında Bursa 8 Temmuz 1920 tarihinde Yunanlılarca işgal edilmiş ve iki yıldan fazla süren bir işgal döneminden sonra 11 Eylül 1922 tarihinde düşman işgalinden kurtarılmıştır.

Bursa ilinin ihracat rakamları karşılaştırdığında 2013 yılına göre 2022 yılında %28,9’luk bir artış gözlenmektedir. Bursa ili 2022 yılında 12,8 milyar $’lık ihracat ile Türkiye’de İzmir’in ardından 4. sırada yer almaktadır.

Bursa ili 2022 yılında teknoloji sınıflamasına göre imalat sanayi verileri incelendiğinde toplam il ihracatında orta-yüksek ve yüksek teknoloji ürün sınıflaması grubu payı %50,5 olup ve Türkiye ortalaması olan %34,9 değerinden oldukça yüksektir. Bursa’da 2021 yılı kişi başı GSYH, 10.765 $ ile Türkiye ortalamasından yüksektir.

Ülkemizde halihazırda faaliyet gösteren Ar-Ge merkezleri sayıları ele alındığında, Aralık 2022 sonu itibariyle, Bursa 129 Ar-Ge merkezi ile Türkiye’de 3. sırada yer almaktadır. Ayrıca, Bursa 29 tasarım merkezi ile 3. sıradadır.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE-2017)’na göre Bursa 6. sırada almıştır. 2022 yılında fikri ve sınai mülkiyet haklarında da önde gelen Bursa, patent başvurularında üçüncü, marka başvurularında dördüncü, tasarım başvurularında ikinci sırada yer almaktadır.

Tekstil ve Otomotiv Başkenti

Bursa, 19. asırda yabancı sermayeli ipek fabrikalarının kurulmasıyla başlayan ilk sanayileşme hareketinden itibaren ülke ekonomisinde önemli bir yere sahip olmuştur. 1923 yılından itibaren Cumhuriyet Dönemi’nde de Bursa, gerek kamu yatırımlarıyla kurulan Merinos fabrikası gibi tesislerle ve gerekse özel sektör eliyle kurulan sanayi kuruluşlarıyla ülke ekonomisinin gelişiminde önemli rol oynamıştır. Günümüzde katma değer açısından Türkiye’de dördüncü sırada yer alan şehir olan Bursa’da tekstil, otomotiv, imalat, tarıma dayalı sanayi ve gıda, mobilya, makine-metal gibi birçok sektör yer almaktadır.