Anadolu Bölgesi’nin kuzeybatısında yer alan, ortasından Porsuk Çayıgeçen şehir, içerisinde Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesi’nin bulunması nedeniyle bir öğrenci kenti görünümündedir. 2022 yılı ADNKS verilerine göre ilin toplam nüfusu 906.617’dir. Yüzölçümü 13.902 km², rakımı 792 m olan Eskişehir’in büyük bölümünde karasal iklim hakimdir.
İç Anadolu’nun kuzeybatı köşesinde yer alan Eskişehir ilinin topografik yapısını, Sakarya ve Porsuk havzalarındaki düzlükler ile bunları çevreleyen dağlar oluşturur. Yaklaşık %22’sini dağların oluşturduğu ilin, yeryüzü şekilleri içinde ovaların payı %26 dolayındadır. Havza düzlüklerini, kuzeyden Bozdağ-Sündiken sıradağları, batı ve güneyden ise İç Batı Anadolu eşiğinin doğu kenarında yer alan Türkmen Dağı, Yazılıkaya Yaylası ve Emirdağ kuşatır. Sarısu, Porsuk ve Yukarı Sakarya ovaları ilin en önemli ovalarıdır. Eskişehir’de Porsuk Çayı ve bunun üzerindeki Porsuk barajı, Sakarya ırmağı üzerindeki Gökçekaya ve Yenice barajları şehrin önemli su kaynaklarındandır.
Eskişehir’in adı tarihî kaynaklarda Dorylaion olarak geçmektedir. Eskişehir antik çağda da önemli yolların kavşak noktasında, ticaret merkezi olarak ün yapmış bir Frigya şehri idi. Arkeolojik araştırmalar da Eskişehir’in antik çağlardan itibaren yerleşmelere sahip olan bir merkez olduğunu ortaya koymaktadır. Tarih boyunca sırasıyla Frigya, Lidya, Roma ve Bizans hâkimiyetinde kalan şehir 11. yüzyıldan itibaren Selçuklu Devleti tarafından fethedilmiş ve Türk hâkimiyetine girmiştir. Osmanlı asırları boyunca orta ölçekli bir Anadolu şehri olan Eskişehir, 1877-78 Osmanlı-Rus Harbi’nin ardından gelen büyük göçler ve yine aynı dönemde inşa edilen Anadolu demiryolunun işletmeye açılmasından sonra büyümeye başlamıştır. Coğrafi konumu dolayısıyla tarihi boyunca savaşlara sahne olan Eskişehir, Milli Mücadele’de önemli bir rol oynamıştır. Eskişehir, Cumhuriyet döneminde yapılan önemli kamu yatırımlarıyla ekonomik büyüme ve kalkınmasını olduğu kadar sosyal ve kültürel gelişimini de artırmış, örnek bir Cumhuriyet şehri olmuştur.
Eskişehir savunma sanayi, havacılık ve raylı sistemler sektörlerinde yüksek teknolojili ürünler üreten Türkiye’nin önde illeri arasında yer almaktadır. Eskişehir’in önde olduğu bir diğer sektör ise kültür endüstrisi içerisinde önemli bir alan ifade eden animasyon sektörüdür. Türkiye’de animasyon bölümü olan 10 üniversiteden birisi de Eskişehir Anadolu Üniversitesidir. Eskişehir yetiştirdiği nitelikli işgücü potansiyeli ve yaşanılabilir sosyal ve kültürel dokusu ile önemli bir avantaja sahiptir.
Eskişehir ilinin ihracat rakamları karşılaştırıldığında 2013 yılına göre 2022 yılında %60,87 ’lik bir artış gözlenmektedir. Eskişehir ili 2022’de 1 milyar 317 milyon $’lık ihracat ile Türkiye’de büyük gelişme yaşayan iller arasında yer almaktadır.
Eskişehir ili 2022 yılında teknoloji sınıflamasına göre imalat sanayi verileri incelendiğinde ilin toplam imalat sanayi ihracatında orta-yüksek ve yüksek teknoloji ürün sınıflaması grubu payı %58,8’e ulaşmakta ve Eskişehir, Türkiye’de teknoloji yoğunluğu en yüksek olan iller arasında yer almaktadır.
Eskişehir’de 2021 yılında kişi başı GSYH rakamları 10.158 $ ile Türkiye ortalamasının üzerindedir.
Ülkemizde halihazırda faaliyet gösteren Ar-Ge merkezleri sayıları ele alındığında, Aralık 2022 sonu itibariyle, 20 Ar-Ge merkezi ile Eskişehir ve Konya 8. sırada yer almaktadır. Aralık 2022 itibariyle Eskişehir’de 4 tasarım merkezi bulunmaktadır.
Sadece Sanayisi ile değil Kültür ve Turizmde de Rekabetçi
Coğrafi konumunun yarattığı avantaj ile Eskişehir, tarih boyunca Anadolu’nun Batı kesimlere açılan kapısı olmuştur. Demiryolu ve karayollarının kavşağında olması, tarımda ve sanayideki gelişmeler ile bor, seramik, lületaşı, magnezit ve krom gibi yer altı kaynaklarının zenginliği, Eskişehir’i ekonomi, sanayi ve ticaret bakımdan önemli bir merkez haline getirmiştir. Eskişehir’in son yıllarda ekonomik hayatının dinamizminde hiç şüphesiz en önemli pay gelişen sanayinindir. Şehir nüfusunun, kırsal nüfusa göre süratle büyümesi, yetişmiş işgücü varlığı, pazarlara yakınlığı, enerji ve hammadde kaynaklarının uygunluğu, sanayi için gerekli alt yapı yatırımlarının yeterli oluşu, bölge sanayiinin giderek gelişmesini sağlamıştır. Eskişehir’de son yıllarda sanayiinin gelişimi ile birlikte sosyo-ekonomik yaşam da hızlı bir gelişme göstermiştir.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE-2017)’na göre Eskişehir 7. sırada almıştır.
Kent ve yaşam kalitesi en yüksek illerden biri olan Eskişehir, modern ve düzenli şehirleşmesi ile diğer Anadolu kentlerine örnek oluşturmaktadır. Eskişehir sosyal ve kültürel altyapısı ile de diğer Anadolu kentlerinden ayrılan bir yapıya sahiptir. Her yıl Eskişehir’de klasik müzik, tiyatro, caz gibi sanatın her alanından etkinliklerin yer aldığı Uluslararası Eskişehir Festivali ile Uluslararası Sinema Günleri organize edilmektedir.
Antik Frig kalıntıları, Yazılıkaya anıtları ve diğer arkeolojik eserlerin yanı sıra, Selçuklu ve Osmanlı eserleri ve müzeleriyle Eskişehir zengin bir tarihî ve kültürel birikime sahiptir. Ayrıca doğal zenginlikleri olan kaplıcaları, mağaraları ve mesire yerleriyle de önemli bir turizm potansiyeli barındırmaktadır. Kültürel zenginliklerle dolu Eskişehir ili 03.05.2012 tarih ve 6303 sayılı Kanun ile 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti kabul edilmiştir.
