BEBKA, ‘İSTANBUL-BURSA-İZMİR OTOYOL PROJESİ’NİN EKONOMİK ETKİ ANALİZİ’ SONUÇLARINI AÇIKLADI…

Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA), ülkemizin en büyük ulaşım yatırımları arasında yer alan ve İstanbul, Kocaeli, Bursa ve İzmir illerini birbirine bağlayacak İstanbul-Bursa-İzmir Otoyolu’nun ekonomik etki analizi çalışmasını tamamlamıştır.

Türkiye ekonomisinde üretilen katma değerin yarısından fazlasının elde edildiği bu coğrafyada önemli bir bağlantı koridoru oluşturacak bu Otoyol’un, bulunduğu güzergah üzerindeki mesafeleri ve ulaşım sürelerini önemli ölçüde kısaltırken bölgede üretkenlik artışına ve ekonomik gelişmeye katkı sağlaması beklenmektedir.

Analizde, İstanbul-Bursa etabının 2016 yılında, İzmir-Bursa etabının ise 2019 yılında tamamlanarak hizmete açılması planlanan Otoyol’un getireceği ulaşım kolaylığı ile birlikte, mevcut durumda 2,5-3 saat süren İstanbul-Bursa arası ulaşım süresinin 1 saate, 8-10 saat süren İstanbul-İzmir arası ulaşım süresinin 3,5-4 saate ineceği öngörülmektedir.

BEBKA önderliğinde yürütülen çalışmanın, Otoyol’un inşasının tamamlanacağı öngörülen 2017 yılı ile bu çalışma kapsamında hedef yıl olarak belirlenen 2030 yılı arasını kapsamaktadır. Otoyol inşaatının ulusal ekonomide ortaya çıkaracağı etkiler ve Otoyol’un kullanıma açılması ile bölge ekonomisinde ve bölge için kilit sektörler olan otomotiv, tekstil ve turizm sektörlerinde ortaya çıkabilecek ekonomik etkiler incelenmiştir.

——- Analizin Uygulama Yöntemi ——-

Çalışmanın ilk aşamasını oluşturan mevcut durum analizi öncesinde benzer ulusal ve uluslararası yatırım projeleri incelenmiş ve ilgili alanlarda yapılan çalışmalara yönelik literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Bursa, Eskişehir, Bilecik, Ankara ve İstanbul’da kurum ve şirketler ile yüz yüze görüşme yapılmış, Otoyol konusunda beklenti ve öngörüleri alınmıştır. İstatistiki veriler yanında birebir görüşmelerde elde edilen verilerin de kullanıldığı ekonomik etki analizi modeli oluşturulmuş ve ilgili sonuçlar ortaya konulmuştur.

Analizde, öncelikle Otoyol için harcanan doğrudan yatırımların etkileri, bu yatırımlar ile birlikte bölge ekonomisinde gerçekleşecek olan üretim, katma değer, istihdam ve vergi gelirleri artışları gibi birçok ekonomik değişken incelenmiştir. Ayrıca, bölgede başlıca sektörler olarak ortaya çıkan otomotiv, tekstil ve turizm sektörleri üzerinde Otoyol’un ayrıntılı etkileri de incelenmiş olup bu sektörlerin önümüzdeki dönemdeki potansiyel gelişimleri ortaya konmuştur. Çalışma BEBKA personeli ve uluslararası bir danışmanlık firmasının yabancı uzmanlarından oluşan bir ekip ile gerçekleştirilmiştir.

——-Otoyol’un Bölge Ekonomisine Katkısı ——-

Rapor kapsamında yapılan araştırma ve analizlerde, Otoyol’un hizmete açılması ile 2017-2030 yılları arasında Otoyol’un bölge ekonomisine yıllık ortalama 4 milyar TL, üretime de 2 milyar TL katkı yapacağı, bu sayede 11.400 kişiye istihdam sağlanacağı tahmin edilmektedir.

Sektörel olarak incelendiğinde bölge genelinde önemli bir istihdam ve katma değer sahibi olan otomotiv sektörünün, 2017-2030 yılları arasında bölge içinde yıllık ortalama yüzde 6 seviyesinde ilave bir büyüme kaydedeceği tahmin edilmektedir. Bu büyüme, yıllık 30 bin kadar motorlu aracın üretimi anlamına gelmektedir. Benzer bir durum incelenen diğer bir sektör olan tekstil için de geçerlidir. Otoyol’un hizmete açılması ile birlikte 2030 yılına kadar tekstil sektöründe, yıllık ortalama 600 milyon TL ilave ekonomik çıktı yaratılması ve sektörde bin 240 kişi civarında bir istihdam artışı sağlanması beklenmektedir. Ayrıca yine tekstil sektöründeki büyümeye paralel olarak sektörün tedarik zincirinde de 2 bin 140 kişi dolayında istihdam artışı öngörülmektedir. Bölgemiz açısından diğer bir kritik sektör olan turizm sektörünün, Otoyol’un katkısı ile birlikte yıllık ortalama 590 bin ilave yerli ve yabancı ziyaretçi ile destekleneceği, sektörde bin 960 kişilik ilave istihdam artışı, turizm sektöründeki büyümeye paralel olarak sektörün tedarik zincirinde de 2 bin 40 kişi ilave istihdam olabileceği öngörülmektedir.

Sadece bölge genelinde değil, ülke genelinde de önemli değişim yaratacak olan Otoyol ile birlikte ekonomik etkiler yanında birçok sosyal ve mekânsal değişimin yaşanması da kaçınılmaz gözükmektedir.

Bu etkilerin yerel ve bölgesel olarak iyi yönetilebilmesi adına rapor kapsamında bir dizi politika önerisi de ortaya konmuştur. Bölgesel, sektörel ve diğer farklı kategoriler altında ortaya konan bu politika önerilerinin geliştirilmesinde, ekonomik etki analizinin sonuçları temel alınarak öngörülen ihtiyaçların yanında, görüşme yapılan paydaşların ve karar alıcıların ilettikleri görüş ve önerilerden de faydalanılmıştır. Oluşturulan politika ve öneriler, bölgedeki karar alıcıların bilgisine sunulmuş ve gelen öneriler ışığında bu politikalara son şekli verilmiştir.

Ajans tarafından yürütülen İstanbul-Bursa-İzmir Otoyolu Ekonomik Etki Analizi, büyük ölçekli ulaşım projelerinin bölgesel ekonomik etkilerine ilişkin ülkemizde yapılan ilk çalışma olma özelliğini taşımaktadır. Bu çalışma ile hem bölgesel hem de ulusal çapta büyük ölçekli bir ulaşım projesine yönelik olarak muhtemel etkilerin incelenmesi, ihtiyaç duyulan ve/veya müdahale edilmesi gerekli görülen alanlarda karar verici kurum ve kuruluşlara önerilerin ortaya konulması bağlamında önemli bir politika dokümanıdır. Bu çerçevede gerekli görülen ve ihtiyaç duyulan alanlarda alınacak önlemler ve yürütülecek projelerin, hem bölgesel hem de ülke genelinde Otoyol projesinin yapım süreci ve sonrasında ortaya çıkabilecek olumsuz sonuçların en aza indirilmesini sağlarken aynı zamanda olumlu etkilerin de çarpan etkisini artırmak için önemli bir fırsat olacağı düşünülmektedir.