YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ YILLIK DEĞERLENDİRME RAPORU YAYINLANDI

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ YILLIK DEĞERLENDİRME RAPORU YAYINLANDI

Geçtiğimiz yıl Haziran ayında yürürlüğe giren yeni Yatırım Teşvik Programı’nın bir yıllık uygulama sonuçları yayınlandı. Bursa ve Eskişehir’in 1. bölgede, Bilecik’in ise 3. bölgede yer aldığı yeni teşvik sisteminde, ilk bir yıllık dönemde TR41 Bölgesi’nde öngörülen yatırım tutarı 6 milyar 201 milyon TL olarak açıklandı.
Rapora göre, 2012 yılı Haziran ayından buyana geride kalan 1 yılda, Bursa, Eskişehir ve Bilecik illerinde taşıt araçlarından, dokuma ve giyime, enerjiden cama kadar çok çeşitli sektörlerde 331 adet yeni Yatırım Teşvik Belgesi alındı. Bu bir yıl içinde öngörülen yatırımların 12 bin 941 kişilik yüksek düzeyde bir istihdam sağlaması bekleniyor.
İstanbul’dan sonra en çok teşvik belgesinin düzenlendiği il olan Bursa, 239 Yatırım Teşvik Belgesiyle sadece TR41 Bölgesi’nin değil ülke genelinde gerek istihdam ve gerekse yatırım tutarı açısından en üst sıralarda yer aldı. TR41 Bölgesinde Bursa’yı, 61 belge ile Eskişehir ve 31 belge ile Bilecik takip etti.
Bursa’da son bir yıllık dönem için 3 milyar 101 Milyon TL’lik teşvik belgeli yatırım ve 7 bin 689 istihdam öngörülüyor. Eskişehir’de ise belge sayısı Bursa’ya göre daha az olmasına rağmen büyük çaplı enerji ve madencilik yatırımları sebebiyle 2 milyar 183 milyon TL gibi ciddi bir yatırım tutarı gözleniyor. Bilecik ise, sürekli gelişmekte olan sanayiyle birlikte son yıllarda teşvik belgeli yatırımlarla ön plana çıkarken, Bilecik’te son bir yılda toplam 917 milyon TL’lik teşvik belgeli yatırım kararı alınmış durumda.
Bursa’da belge adedi ve sabit yatırım tutarı bazında ilk üç sırada taşıt araçları, dokuma ve giyim ile makine imalat yatırımları yer alırken, istihdam rakamlarına bakıldığında ise taşıt araçları, dokuma ve giyim ile orman ürünleri yatırımlarının ilk üç sırada yer aldığını görmekteyiz.
Eskişehir’de belge adedi bazında ilk üç sırada makina imalat, istihraç ve işleme ile turizm yatırımları yer alırken, sabit yatırım tutarı ve istihdam açısından enerji, cam ile istihraç ve işleme sektörleri ilk üç sırayı paylaşmaktadır.
Bilecik’te teşvik belgeli yatırımlarda istihraç ve işleme ile pişmiş kil ve çimento gereçleri sektörlerinin öne çıktığı görülmektedir. Sabit yatırım tutarına göre ise cam sektörü birinci sırada yerini almış ve onu çimento ile pişmiş kil ve çimento gereçleri sektörü takip etmektedir. İstihdam rakamlarında da yine pişmiş kil ve çimento gereçleri sektörü ile cam sektörü öne çıkarken bunları dokuma ve giyim sektörü takip etmektedir.
Yeni Teşvik Sistemiyle Yatırımlar Atağa Kalktı
Yeni teşvik sistemi kapsamında 1 yılda ülke genelinde 79,1 Milyar TL tutarında ve 5 bin 126 adet yatırım teşvik belgesi düzenlendi. TR41 Bölgesi 6 Milyar 201 Milyon TL tutarındaki sabit yatırım ile Türkiye toplamının yüzde 7,59’unu oluşturmaktadır. Yine istihdam ve belge adedi açısından da bölgemiz ülke toplamı içerisinde önemli bir yer tutmaktadır.
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede yeni teşvik sistemi döneminde düzenlenen 5 bin 126 yatırım teşvik belgesinin 2 bin 911’inin bölgesel, 19’unun büyük ölçekli, 2 bin 189’unun genel ve 7’sinin de stratejik mahiyete sahip olduğunu belirtti. 19 adet büyük ölçekli yatırım içerisinde 2’sinin Bursa’da bulunması da bu bağlamda bölgemiz açısından ayrı bir önem taşıyor.
Bölgedeki Yatırımlar BEBKA tarafından izleniyor
Yeni Yatırım Teşvik Sistemi’nde Kalkınma Ajanslarına da önemli görevler verilmiş durumda. 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ile birlikte yerel birim olarak nitelendirilen Kalkınma Ajansları, Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında Genel Teşvik Belgesi düzenleme konusunda yetkilendirildi. Ayrıca, 2012/3305 sayılı kararda Kalkınma Ajansları, Ekonomi Bakanlığı’nca düzenlenen teşvik belgelerini altışar aylık dönemler halinde izlemekle görevlendirilmiş durumdalar. Bunun yanı sıra Kalkınma Ajansları “yatırım tamamlama vizesi” sürecinde de görev alıyor. BEBKA da bu son bir yıllık süreçte TR41 Bölgesi’ndeki teşvik belgeli yatırımların başvurularının alınması, izlemelerinin gerçekleştirilmesi ve yatırım tamamlama vizelerinin yapılarak yatırım teşvik belgelerinin kapatılması süreçlerinde aktif bir rol üstlenmiş durumda. Bu iş ve işlemler Bursa, Eskişehir ve Bilecik illerinde kurulu olan Yatırım Destek Ofisleri aracılığıyla yürütülüyor.
BEBKA’ya bağlı Yatırım Destek Ofisleri bölgede farklı sektörlerde yatırım yapmayı düşünen ve yatırım destek ofisine başvuran yatırımcılara yönelik tanıtım ve bilgilendirmelerine aralıksız devam ettiriyor. Ayrıca çok yoğun bir sanayi altyapısına sahip olan Bursa-Eskişehir-Bilecik bölgesinde yaklaşık bin civarındaki teşvik belgeli yatırımın ara izlemeleri de yine BEBKA tarafından gerçekleştiriliyor. Ekonomi Bakanlığı tarafından gelen görevlendirmeler doğrultusunda yatırım tamamlama ve ekspertiz işlemleri takip edilip, genel teşvik kapsamındaki teşvik belgesi başvuruları alınıyor. BEBKA bugüne kadar yaklaşık 400 kadar teşvik belgeli yatırım projesinin izlemesini gerçekleştirmiş durumda. Bu kapsamda TR41 Bölgesi’nde incelenen 2009-2011 dönemine ait teşvik belgeli yatırım projelerinin yaklaşık maliyeti yaklaşık 7 milyar TL’yi buluyor. 2013 yılının ilk dönemi içinse 6 milyar 201 milyon TL tutarındaki bine yakın teşvik belgeli yatırım projesinin izleme işlemleri de BEBKA tarafından sürdürülüyor.

BURSA:
Destek Sınıfına Göre Dağılım


Destek Sınıfı

Yeni Dönem

Dağılım (%)

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

İstihdam

Belge Adedi

Sabit Yatırım

İstihdam

Bölgesel Teşvik

121

2.448

5.459

50,63

78,95

71,00

Büyük Ölçekli Yatırımlar

2

184

501

0,84

5,92

6,53

Genel Teşvik

116

469

1728

48,54

15,14

22,47

Stratejik Yatırımlar

0

0

0

0,00

0,00

0,00

Genel Toplam

239

3.101

7.689

100

100

100

Sektörüne Göre Dağılım


Sektörü

Yeni Dönem

Dağılım (%)

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

İstihdam

Belge Adedi

Sabit Yatırım

İstihdam

Dokuma ve Giyim

88

476

1.214

36,82

15,34

15,79

Taşıt Araçları

28

1.715

2.809

11,72

55,30

36,53

Makina İmalat

19

184

643

7,95

5,93

8,36

Gıda ve İçecek

16

171

492

6,69

5,50

6,40

Orman Ürünleri

15

58

722

6,28

1,88

9,39

İstihraç ve İşleme

12

107

305

5,02

3,44

3,97

Eğitim

11

42

677

4,60

1,35

8,80

Madeni Eşya

9

54

126

3,77

1,74

1,64

Turizm

6

41

157

2,51

1,32

2,04

Lastik-Plastik

6

21

50

2,51

0,66

0,65

Depolama

5

119

76

2,09

3,85

0,99

Deri ve Kösele

5

20

162

2,09

0,64

2,11

Enerji

3

35

19

1,26

1,11

0,25

Cam

3

18

10

1,26

0,58

0,13

Demir Çelik

2

16

18

0,84

0,51

0,23

Ulaştırma

1

6

100

0,42

0,18

1,30

Hayvancılık

1

3

4

0,42

0,11

0,05

Altyapı-Belediye Hizmetleri

1

2

1

0,42

0,06

0,01

Kağıt

1

2

6

0,42

0,06

0,08

Sağlık

1

1

17

0,42

0,05

0,22

Diğerleri

6

12

81

2,51

0,40

1,05

Genel Toplam

239

3.101

7.689

100

100

100

ESKİŞEHİR:
Destek Sınıfına Göre Dağılım


Destek Sınıfı

Yeni Dönem

Dağılım (%)

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

İstihdam

Belge Adedi

Sabit Yatırım

İstihdam

Bölgesel Teşvik

36

1.966

3.101

59,02

90,10

84,87

Büyük Ölçekli Yatırımlar

0

0

0

0,00

0,00

0,00

Genel Teşvik

25

216

553

40,98

9,90

15,13

Stratejik Yatırımlar

0

0

0

0,00

0,00

0,00

Genel Toplam

61

2.183

3.654

100

100

100

Sektörüne Göre Dağılım


Sektörü

Yeni Dönem

Dağılım (%)

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

İstihdam

Belge Adedi

Sabit Yatırım

İstihdam

Makina İmalat

9

33

139

14,75

1,51

3,80

İstihraç ve İşleme

8

226

1.376

13,11

10,37

37,66

Turizm

7

72

233

11,48

3,31

6,38

Gıda ve İçecek

6

84

227

9,84

3,87

6,21

Lastik-Plastik

6

38

139

9,84

1,73

3,80

Cam

3

378

410

4,92

17,32

11,22

Taşıt Araçları

3

128

149

4,92

5,85

4,08

Eğitim

3

23

175

4,92

1,07

4,79

Madeni Eşya

3

9

27

4,92

0,43

0,74

Pişmiş Kil ve Çim. Ger.

2

42

45

3,28

1,92

1,23

Orman Ürünleri

2

25

102

3,28

1,14

2,79

Hayvancılık

2

14

48

3,28

0,65

1,31

Enerji

1

929

300

1,64

42,57

8,21

Ulaştırma

1

69

100

1,64

3,17

2,74

Kağıt

1

64

100

1,64

2,94

2,74

Demir Çelik

1

33

30

1,64

1,49

0,82

Altyapı-Belediye Hizmetleri

1

6

0

1,64

0,26

0,00

Depolama

1

6

22

1,64

0,26

0,60

Diğerleri

1

3

32

1,64

0,14

0,88

Genel Toplam

61

2.183

3.654

100

100

100

BİLECİK:
Destek Sınıfına Göre Dağılım


Destek Sınıfı

Yeni Dönem

Dağılım (%)

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

İstihdam

Belge Adedi

Sabit Yatırım

İstihdam

Bölgesel Teşvik

23

724

1205

74,19

78,96

75,41

Büyük Ölçekli Yatırımlar

0

0

0

0,00

0,00

0,00

Genel Teşvik

8

193

393

25,81

21.04

24,59

Stratejik Yatırımlar

0

0

0

0,00

0,00

0,00

Genel Toplam

31

917

1598

100

100

100

Sektörüne Göre Dağılım


Sektörü

Yeni Dönem

Dağılım (%)

Belge Adedi

Sabit Yatırım (Milyon TL)

İstihdam

Belge Adedi

Sabit Yatırım

İstihdam

İstihraç ve İşleme

8

40

115

25,81

4,38

7,20

Pişmiş Kil ve Çim. Ger.

4

123

464

12,90

13,45

29,04

Dokuma ve Giyim

2

45

180

6,45

4,88

11,26

Orman Ürünleri

2

20

44

6,45

2,23

2,75

Gıda ve İçecek

2

7

20

6,45

0,75

1,25

Turizm

2

5

12

6,45

0,49

0,75

Cam

1

415

450

3,23

45,23

28,16

Çimento

1

177

150

3,23

19,30

9,39

Demir Çelik

1

41

50

3,23

4,50

3,13

Seramik

1

15

30

3,23

1,63

1,88

Hayvancılık

1

10

9

3,23

1,06

0,56

Makina İmalat

1

7

0

3,23

0,72

0,00

Taşıt Araçları

1

5

30

3,23

0,56

1,88

Lastik-Plastik

1

4

24

3,23

0,45

1,50

Madeni Eşya

1

1

10

3,23

0,16

0,63

Altyapı-Belediye Hizmetleri

1

1

5

3,23

0,08

0,31

Diğerleri

1

1

5

3,23

0,11

0,31

Genel Toplam

31

917

1.598

100

100

100